Polski rząd od kilku miesięcy zaciekle promuje swój rewolucyjny program podatkowy pod nazwą Nowego Ładu. Jego celem, jak twierdzą rządzący, jest zapewnienie wsparcia dla firm i obywateli w postaci ulg podatkowych oraz korzystnego wpływu na płace i emerytury. Historyczna obniżka podatków, na której, w zamyśle rządowych ekspertów, ma skorzystać ponad 18 mln osób, według sceptyków sprawi, że w rzeczywistości nasze obciążenia fiskalne wzrosną. A jak jest naprawdę?
Polski Ład – kwota wolna od podatku
Jednym z kluczowych zagadnień w programie Polskiego Ładu jest podwyższenie kwoty wolnej od podatku do 30 tys. złotych. Dla kogo ta zmiana może okazać się szczególnie korzystna? Przede wszystkim dla tych, którzy rozliczają się według skali podatkowej: pracowników, emerytów, zleceniobiorców oraz części osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą. Nowy Ład zakłada bowiem, że osoby te zapłacą podatek dopiero od nadwyżki dochodu ponad 30 tys. złotych.
Jednocześnie zmieni się jednak sposób obliczania składki zdrowotnej, której nie będzie można, tak jak miało to miejsce do tej pory, odliczyć od podatku. Obecne przepisy umożliwiają odliczenie 7,75% wymiaru tej składki. Zmiany tej nie odczują osoby o niższych dochodach – ostatecznie większą korzyść będą stanowić dla nich niższe podatki związane z wysokością dochodów niż strata wynikająca z nowego sposobu wyliczania składki zdrowotnej.
Rządzący wyszli jednak naprzeciw oczekiwaniom grupy nieco więcej zarabiających, podwyższając w Nowym Ładzie drugi próg podatkowy i wprowadzając ulgę dla klasy średniej. Ulga ta dotyczyć będzie jednak tylko osób zatrudnionych na umowie o pracę oraz umowach pokrewnych, a także przedsiębiorców opodatkowanych według skali.
Nowy Ład – kto skorzysta, a kto straci?
W Nowym Ładzie ciężko szukać uproszczenia, które jasno nakreśli nam, kto skorzysta, a kto straci na proponowanych przez rząd zmianach. W dostępnych kalkulatorach nie jest bowiem brany pod uwagę czynnik osobistej sytuacji każdego z podatników, w tym przysługujące im ulgi. Można jednak wstępnie założyć, że Polski Ład zapewni niższe podatki (lub pozostawi je na obecnym poziomie) dla zleceniobiorców na “ozusowanej” umowie poniżej 4300 zł brutto, emerytów pobierających świadczenie w kwocie nieprzewyższającej 5000 zł brutto, pracowników zarabiających nie więcej niż 11 141 zł brutto oraz przedsiębiorców, których dochód nie przekracza 11 141 zł brutto.
Nowy Polski Ład a podatek przychodowy
Przy okazji Polskiego Ładu coraz częściej mówi się także o tzw. podatku przychodowym (minimalnym), który ma dotyczyć spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, spółek akcyjnych oraz podatkowych grup kapitałowych. Jest to rozwiązanie mające na celu ograniczenie nadużyć w unikaniu płacenia podatku CIT lub odprowadzaniu go w kwocie niewspółmiernej do uzyskiwanych przychodów. Biorąc pod uwagę powyższe, przy zachowaniu tego zapisu w Nowym Ładzie, podatek przychodowy obejmie w przyszłym roku również tych podatników, którzy poniosą stratę ze źródła przychodu innego niż zyski kapitałowe lub u których udział dochodów w przychodach nie przekroczył 1%. Odprowadzanie podatku minimalnego nie będzie zaś w ogóle dotyczyło firm o niskiej rentowności. Aby uniknąć podwójnego opodatkowania, kwota minimalnego zostanie pomniejszona o należny za ten sam rok CIT.
Podatek przychodowy ma wynosić 0,4% przychodów (z wyłączeniem zysków kapitałowych) oraz 10% od tzw. kosztów nadmiarowych (tzn. finansowania dłużnego czy nabycia praw lub usług niematerialnych od podmiotów powiązanych). Wedle rządzących koszty te są bardzo często wykorzystywane przez podmioty prawne do zmniejsza zobowiązań podatkowych.
Nowy Ład a podatki dla liniowców i ryczałtowców
Stawka podatku dochodowego dla liniowców ma pozostać bez zmian na poziomie 19%. Osoby korzystające z tej formy opodatkowania będą dotyczyły jednak nowe zasady wyliczania składki zdrowotnej, która ma wynieść 4,9% od dochodu – bez możliwości odliczenia tej kwoty od podatku.
W przypadku ryczałtowców obniżeniu mogą ulec stawki dla poszczególnych zawodów. I tak w przypadku zawodów medycznych stawka ryczałtu ma zostać zmniejszona z 15 i 17% do 14% – bez względu na to, czy usługi będą wykonywane bezpośrednio przez podatników czy zatrudnione przez nich osoby. Identyczna zmiana stawek ma zostać zastosowana przy przychodach ze świadczenia usług inżynierskich i architektonicznych, usług badań i analiz technicznych oraz w zakresie specjalistycznego projektowania. Obniżeniu z 15% do 12% ulegnie stawka od przychodów związana ze świadczeniem usług w zakresie IT.
Niekorzystną zmianą dla ryczałtowców może być jednak reforma składki zdrowotnej. Wyniesie ona bowiem 9% podstawy, którą stanowić będzie 60% przeciętnego wynagrodzenia w przypadku firm o rocznych przychodach do 60 tys. złotych, 100% przeciętnego wynagrodzenia dla firm o rocznych przychodach między 60 tys. a 300 tys. złotych oraz 180% przeciętnego wynagrodzenia dla firm, których roczne przychody przekraczają 300 tys. złotych. Stawka ta nie może być jednak niższa niż 270 złotych.